Middenrijbanen of fiets-suggestiestroken ?

Je merkte het allicht al: Oud Heverlee heeft in de loop van oktober net als zijn buurgemeenten nogal wat straten met wat strepen verf omgetoverd in wat sterk lijkt op middenrijbanen. Dat is een nieuwe regeling  in het Belgisch verkeersreglement sinds 1 oktober. Auto’s moeten op die middenrijstrook rijden, en mogen enkel uitwijken naar de zijkant om een tegenligger te kruisen. Op het vak dat voor fietsers is voorbehouden mag je niet parkeren.

Die nieuwe regeling van middenrijbanen is verschillend van fiets-suggestiestroken: u weet wel, die beter bekende geverfde rijstroken aan de kant van de weg bestemd voor fietsers. Auto’s mogen daar vrolijk over rijden, mogen daar ook op parkeren, het geeft geen rechten aan fietsers. Het dient enkel om de aandacht te vestigen voor automobilisten dat daar ook fietsers op rijden, bij gebrek aan fietspad. En door de rijbaan visueel smaller te maken drukt het in de praktijk wat de snelheid.  Langs drukke wegen zijn dat eerder moordstrookjes voor fietsers.

Wie de jongste weken de facebook-pagina’s van Oud Heverlee bekeek kon er niet naast lezen. Het regende er nogal eenzijdige kritiek van verbolgen chauffeurs op het aanleggen van die fiets-suggestiestroken of middenrijbanen . Er werd zowaar gevreesd voor massale frontale botsingen in onze dorpsstraten want ook die tegenliggers rijden op het middenvak. Op Facebook werden bovendien fout geplaatste verkeersborden voor fietsers opgemerkt, een verplicht fietspad, en daarnaast een suggestiestrook voor fietsers. Of godbetert, een twee richtingsfietspad terwijl aan de overkant ook een fietspad lag. Met zoveel heisa op facebook kon je er donder op zeggen: dat werd een agendapunt op de gemeenteraad van 25 oktober.

7200 euro per 100 meter.

Patrice Lemaitre (Open VLD) stelde op de gemeenteraad dat die nieuwe belijning gevaarlijk was, verwarrend omdat het leek op fiets-suggestiestroken, en onbekend was bij de bewoners. Hij stelde voor om de strepen weer weg te halen, of ze te vervangen door het soort van geverfde fiets-suggestiestroken.

Vanuit de kant van de meerderheid werd door Hanna Van Steenkiste (Groen) uitgelegd dat de belijning geheel overeenstemde met het verkeersreglement. Het waren fiets-suggestiestroken, geen middenrijbanen. En de nieuwe belijning bereikte haar doel: meer aandacht van auto’s voor fietsers op de weg.  Bart Clerckx (CD&V) verwees naar dezelfde ingrepen in de buurgemeenten  Bierbeek en Korbeek-Lo . Beiden beklemtoonden dat dit een budgetvriendelijke manier was om de veiligheid voor fietsers te verbeteren: 10 keer goedkoper dan geverfde fietssuggestiestroken. Mattias Bouckaert preciseerde het prijskaartje van wat de oppositie vroeg: fiets-suggestie- stroken met dat bekende okergele verfprocédé. Dat kost 7200 euro per 100 meter straat, legde hij uit. Het is immers niet maar zomaar wat verf op het straatdek, er zit ook een laag tussenin met fijne korreltjes om te voorkomen dat die strook spiegelglad zou zijn. En dat soort fiets-suggestiestroken gaat hooguit drie jaar mee, en moet dan worden vernieuwd. De belijning  van rijstroken met verf is veel goedkoper: die wordt samen met andere straat-belijning zowat elk anderhalf jaar opnieuw aangebracht door een externe firma.  Voor de meerderheid was de keuze dus snel gemaakt.

Mijn kleine kinderen: nooit alleen op een fiets-suggestiestrook

Mark Binon (N-VA) vroeg of toch niet kon overwogen worden om enkel in bepaalde straten te voorzien in een gekleurde fietssuggestiestrook in plaats van zo een middenrijvak. In een holle weg met een bocht zoals in het laatste deel van de Oud Nethensebaan in Sint Joris Weert vond hij het te gevaarlijk als twee tegenliggers daar elkaar tegemoet rijden op het midden van de weg. En of hij het dan niet gevaarlijk vond voor fietsers als die auto’s in de bocht plots opduiken helemaal op de fietsstrook, vroeg Hanna Van Steenkiste. Diana Bulens (N-VA) vond het een probleem om ’s morgens in de spits met haar auto van de oprit te komen in de Bogaardenstraat: de auto’s rijden nu in beide richtingen op het midden van de weg, en laten daardoor geen plaats meer vrij. Ook aan de bocht aan de Mediclinic zag ze een groot risico voor botsende tegenliggers. Opnieuw een holle weg merkte Mark Binon op.  Diana Bulens vond het ook erg dat men nu fietsers moet duidelijk maken waar ze moeten rijden. Dat moest de voorbije  50 jaar toch ook niet.  Hanna Van Steenkiste maakte de bemerking dat dit alvast hielp om de aandacht van auto’s te vestigen op fietsers, en ook voor fietsende kinderen meer veiligheid bracht.   Patrice Lemaitre stelde nog dat hij weliswaar geen kleine kinderen had, maar als hij die zou hebben die toch nooit alleen op zo een fietssuggestiestrook zou laten rijden.

De discussie kabbelde nog wat verder over het slechte wegdek van de fietssuggestiestrook aan het Zoet Water, waar het fietspad beter was dan de fietssuggestiestrook.  Uiteindelijk werd er gestemd over het voorstel van Open VLD om de belijning van middenrijbanen weg te nemen of te vervangen door gekleurde fiets-suggestiestroken. Dat voorstel vond enkel steun bij de oppositie,  de meerderheid stemde het weg.

Middenrijbaan of fietstrook ?

Toegegeven, we liepen bij de eerste versie van dit artikel ook verloren in het subtiele verschil tussen middenrijbanen en fietssuggestiestroken aangeduid met lijnen. Wat je bijvoorbeeld op de VRT website of op de website van VAB vindt, is te weinig precies. En werden snel daarop gewezen door Hanna Van Steeenkiste. Waarop we de eerste versie van dit artikel in de late avond weer offline haalden. En deze morgen ook al een lezersbrief kregen van een aandachtige laatavondlijke lezer.

Dan maar gaan kijken en lezen in de wegcode zelf. Daar zegt artikel 75.3 dit:

75.3. Markeringen die de middenrijbaan aanduiden.

Twee evenwijdige witte onderbroken strepen aan weerszijden van de rijbaan die bestaan uit telkens twee paar korte trekken, bakenen de denkbeeldige randen van de middenrijbaan af.

En dan merk je dat wat de wegcode voorschrijft niet klopt met de belijning op de foto’s hier van de Hollestraat, de Oud Nethensebaan of de Bogaardenstraat. Daar gaat het telkens om een regelmatige onderbroken streep, niet om opeenvolgende paren van korte trekken zoals de wegcode voorschrijft. Dus is het geen middenrijbaan, maar een fiets-suggestiestrook. Het is ook geen belijning voor een fietspad, want daarvoor heb je aan de kant van de weg twee evenwijdige lijnen met onderbroken strepen nodig. Juridisch hebben die belijning dus geen betekenis, het is een suggestiestrook. Met dezelfde betekenis als wat verf op het wegdek om aandacht te vestigen van automobilisten dat daar ook fietsers rijden. En per auto moet je daar dus niet op het middenrijvak rijden als er geen fietsers zijn. En mag je er zelfs op parkeren.