Delhaizeparking: einde van de juridische procedures ?

Op 13 januari 2022 velde de Raad voor Vergunningsbetwistingen voor de tweede keer een arrest over de Clabotsparking van de Delhaize. Vorige keer vernietigde de Raad de omgevingsvergunning die de provincie had toegekend. Deze keer werd de nieuwe beslissing van de provincie niet verbroken. Het beroep werd afgewezen.  Daarmee komt wellicht een einde aan de jarenlange betwisting met omwonenden. Enkel cassatie is nog mogelijk, en dat is alvast veel te duur. Heeft de Delhaize, de provincie of de gemeente nu gewonnen ? De goede ruimtelijke ordening alvast niet.  

We zetten voor u de feiten op een rijtje. Oordeelt uzelf maar over “winnaars” en “verliezers”.

GEEN WINNAARS IN DE BEEKSTRAAT

• Op de agenda van de gemeenteraad van 26 juni 2018 stond volgend agendapunt ingeschreven: “Aankoop met commandverklaring in kader van PPS met het oog op de creatie van een open en groene ruimte in het centrum van Sint Joris Weert”. 
• Tot verrassing van meerdere raadsleden, ook uit zijn eigen partij,  had schepen Adri Daniels, opgegroeid in de ouderlijke woning rechtover de Clabotshoeve, een akkoord met zijn vroeger buurjongetje Paul Clabots om met de gemeente de Clabotshoeve en aanpalende weide te kopen.  In de notarisakte werd meteen overeengekomen om een deel door te verkopen aan een vennootschap van de Bruggemans-familie, die andere overburen in de straat. In de akte werd meteen al overeengekomen om de hoeve af te breken, er een parking aan te leggen, en die na de winkeluren en bij begin en einde van de schooltijden open te stellen voor het publiek.
• De achterliggende weide werd meteen doorverkocht aan het OCMW, voor sociale woningbouw. Maar tussen die weide en de achterliggende Serrestraat ligt nog een andere strook grond van de Bruggemans-familie die niet mee ging in de deal. Om die bouwgrond langs de Serrestraat te ontsluiten moet er ooit terug met de Bruggemans-familie aan tafel worden gezeten en langs de kassa gepasseerd.
• Dat de gemeente bezwaarlijk tussen twee partijen een bestemmingswijziging van een perceel kan overeenkomen, laat staan een parking vergunnen, werd weggewuifd. De wetgeving over ruimtelijke ordening is er blijkbaar alleen voor gewone mensen.
• De toenmalige NV-A, Groen en CD&V coalitie stemde in met de deal die Adri had gesloten. Hij kende het tenslotte erg goed. Door een groot stuk van het perceel weer door te verkopen aan OCMW en de Delhaize werden de kosten voor de gemeente gedrukt.
• Toen langzaam doorsijpelde wat de gemeente precies verstond onder ‘het creëren van een open groene ruimte” , eerder een megaparking, groeide de onrust bij de omwonenden en kregen de politiekers vele vragen. De gemeente besliste daarop een infovergadering te beleggen, op 4 juli 2018, nà de beslissing. Niet in Weert maar in het gemeentehuis in Vaalbeek.
• NVA-burgemeester Binon en Groen-schepen Mattias Bouckaert lichten de talrijk opgekomen omwonenden in. De zaal was te klein.  Ze gaven toe dat de akte de volgende dag zou worden getekend. En werden de hele avond lang bedolven onder een ijskoude golf van striemende kritiek van zowat alle aanwezigen. Of beter:  van bijna alle aanwezigen. Een NVA bestuurslid uit de Kauwereelstraat vond dat goed onderhandeld door haar burgemeester. Het verslag van die vergadering vindt u elders op deze website in een artikel van destijds . De kritische bemerkingen die toen werden genoteerd zijn nog steeds zeer actueel.  
• Later bleek dat twee dagen voor de infovergadering de Delhaize alvast een eerste omgevingsvergunning had aangevraagd voor een eerste deel van de parking en uitbreiding van de winkel. Daarvoor waren eerder twee andere huizen in de Beekstraat opgekocht, die werden afgebroken, en het terrein tot parking omgevormd. Voor het tweede deel van de parking, de Clabotsparking, volgde wat later een tweede aanvraag van een omgevingsvergunning. Het eerste openbaar onderzoek liep in volle vakantieperiode, in de zomermaand van juli 2018.
• Er liepen zeven ondertekende bezwaren binnen bij de gemeente rond de omgevingsvergunning. Het mocht, zoals te verwachten, niet baten. De bezwaren werden weerlegd door de in principe onafhankelijke gemeentelijke ambtenaar die pareltjes van volzinnen optekende zoals: “Er wordt hier een open ruimte gecreëerd die zorgt voor zichten naar de omgeving (zoals de kerk) en een welkome afwisseling betekent voor de verder zo dicht bebouwde Beekstraat”.  (sic). Vanop de parking zie je hooguit de torenspits van de kerk.
• Wat veel kwaad bloed zette was de geplande inrichting van de nieuwe parking. Die werd zodanig georganiseerd dat vrachtwagens niet over de megaparking zouden rijden om te laden en te lossen. Er werd een loskade gebouwd aan de oude ingang van de parking, vlakbij het smalle schoolstraatje waar dagelijks tientallen kleuters en kinderen, te voet en per fiets moeten oversteken op weg naar huis of naar de turnzaal. De parking werd zo ontworpen dat grote vrachtwagens uitgerekend dààr, aan die drukke en gevaarlijke  kruising in de Beekstraat, achterwaarts moeten maneuvreren over het voetpad langs beide straatzijden, om de loskade te bereiken.

• Als hier ooit een kindje door een vrachtwagen wordt aangereden gaan de politici niet vrijuit. Het bloed zal dan niet enkel aan de straatstenen kleven.
• De verkiezingsdag van 2018 naderde. Nà de verkiezingen,  meer precies op donderdag 18/10/2018,  stond op de website van de gemeente en het omgevingsloket te lezen dat het schepencollege op 8 oktober (nog net voor de verkiezingen)  een beslissing had genomen over de eerste aanvraag van de Delhaizeparking.  Wie die beslissing wou kennen, moest  ze maar gaan inzien.  De vergunning was zowat volledig goedgekeurd.
• Inmiddels had de Delhaize ook een tweede vergunning aangevraagd,  deze keer voor de uitbreiding van de parking op de percelen van de Clabotshoeve. Ook daar weer bezwaren. Intussen was er een coalitiewissel in de maak: NVA zou vanaf 1 januari naar de oppositie gaan, CD&V, Groen en Vooruit gingen de nieuwe meerderheid vormen.  Delhaize wou desgevraagd zijn vergunningsaanvraag niet uitstellen.  In het schepencollege moest gestemd worden. Een pijnlijke coalitie van de aftredende  NVA en CD&V schepenen keurde de vergunning goed. Groen was tegen.  Geen droomstart voor de verdeelde nieuwe coalitie.

• Voor de gevaarlijke situatie ter hoogte van het schoolstraatje legde de gemeente in de omgevingsvergunning op dat er geen vrachtwagens mogen maneuvreren op schooldagen tussen 8 en 9h, en bij het einde van de schooltijden. Dat alles werd NIET in een politiereglement gestopt, maar is slechts een voorwaarde in een omgevingsvergunning. Geen enkel verkeersbord wijst hierop.  De overtredingen zijn dan ook legio. Maar op overtredingen staan geen politieboete: net als voor andere bouwovertredingen is handhaving hier een zaak voor de gemeentediensten  of de bouwinspectie die de naleving kan vorderen. Juridisch een totaal ongeschikt instrument voor een verkeersregel. En hoe een vrachtwagenchauffeur van een of andere leverancier kan weten dat die daar niet mag maneuvreren tijdens schooltijden, tja.
• Een groep van omwonenden ging in beroep bij de provincie tegen deze beslissingen van de gemeente. De deputatie schorste in afwachting de vergunning van de Delhaize.
• De onafhankelijke omgevingsambtenaar van de provincie zag geen graten in de eerste uitbreiding van de parking en de winkel. Maar maakte in haar advies aan de deputatie zowat brandhout van de tweede aanvraag over de Clabotshoeve. Met een opsomming van 11 argumenten noemde ze deze aanvraag “niet aanvaardbaar”. Ze vond de aanvraag van de parkeercapaciteit niet onderbouwd,  een berekening die niet klopte, dat de parking ruimtelijk, visueel en functioneel een breuk vormt binnen de bebouwing van de Beekstraat, wees op de mogelijkheid om die parking ondergronds te leggen, vond het niet ruimtelijk verantwoord om “kostbare ruimte aan een uitgeruste weg in vol woongebied en midden in de kern van een landelijke gemeente in te zetten voor de aanleg van bijkomende autostaanplaatsen  die op een andere meer kwalitatieve manier kunnen worden gerealiseerd”,  het geheel “niet inpasbaar in de omgeving”.
• Knap vervelend zo een negatief advies voor de NVA-CD&V en Open VLD deputatie als die daar toch wil van afwijken. De rechtsspraak vergt dan een versterkte motivatieplicht.
• Maar zie: de wonderen zijn de wereld niet uit. De dienstdoende deputé vond in haar drukke agenda de tijd om het onderzoek van haar ambtenaar over een lokaal probleem in Sint Joris Weert persoonlijk over te doen. En een tweede wonder: ze kwam daarbij uit op geheel andere conclusies dan haar deskundig ambtenaar: die aanvraag was voor haar wel OK.
• Kwatongen vermoeden achter deze plotse ijver van een deputé de tussenkomst van een gewezen nationaal partijvoorzitter die de verkiesbare plaatsen op de provincielijst ooit regelde, en mee de provinciale coalitie smeedde.  De middenstand regeert het land, zong Luk De Vos.
• Hoe dan ook: de deputatie verwierp het beroep, en bevestigde de vergunning.
• De omwonenden gingen in beroep bij de Raad voor vergunningsbetwistingen. Zonder advokaat. Een Vlaamse administratieve rechtbank die niet ten gronde mag oordelen, maar wel beslissingen kan verbreken als de wetgeving niet werd gevolgd, of er geen redelijke motivatie of feitenonderzoek gebeurde.  Zo een beroep duurt makkelijk een jaar. En brengt niet mee dat de lopende vergunning in afwachting wordt geschorst. Tenzij er in een bijkomende procedure wordt geoordeeld dat het hoogdringend is, en een start van de werken onherstelbare schade meebrengt voor de persoon zelf die in beroep gaat. In beroep gaan omwille van een collectief belang of een belang voor de gemeenschap dat mag niet.
• Delhaize rook zijn kans. Helaas was de Clabotshoeve verhuurd, en door een procedurefout kon de huur niet binnen anderhalf jaar worden opgezegd. De huurder kreeg een brief namens zijn nieuwe huisbazen, het OCMW en de Delhaize. Werd verzocht om binnen een paar maand de woning te verlaten, dan kreeg hij 10 000 euro van de Delhaize. Bleef hij, dan werd de huur fors opgeslagen. En door een vergissing van de aannemer werd de afsluiting van zijn weide inmiddels aan diggelen gereden, en bouwmateriaal in zijn tuin gestapeld.  De huurder koos op advies van zijn advokaat om in te gaan op die minnelijke schikking. Het vooruitzicht van een maandenlange slijtageslag tegen een onwillige huisbaas was niet bepaald aanlokkelijk.  Vanuit het OCMW en Groen-schepen Mattias Bouckaert kwam te laat de rechtzetting dat ze niet akkoord waren gegaan met het verhogen van de huur.
• Delhaize liet er geen gras over groeien, liet de bulldozers aanrukken en brak de Clabotshoeve af. De gemeente regelde het verkeersreglement voor de afbraak, ging ondanks een door 250 mensen ondertekende petitie niet in op de vraag om de afbraak te beletten.

• Maanden later vernietigde de Raad voor vergunningsbetwistingen de vergunning toegekend door de provincie om de Clabotshoeve af te breken en er een parking aan te leggen. De deputatie diende binnen de vier maand een nieuwe beslissing te nemen, rekening houdend met het vernietigingsarrest. Maar intussen lag de parking daar.
• Door de provincie werd aan de inwoners en aan de schepen meegedeeld dat er geen nieuwe adviesvraag zou volgen aan de gemeente. Het punt werd afgevoerd van de gecoro agenda. Tot drie weken voor de zitting de provincie toch liet weten dat er een nieuw advies zou komen, en een hoorzitting was vastgelegd. Te laat voor een gecoro advies, de gemeente bleef bij gebrek aan een akkoord in het schepencollege, afwezig op de hoorzitting. In de hele geschiedenis van dit dossier werd uiteindelijk nooit een advies gevraagd aan de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening.
• Alweer een wonder bij de provincie. De onafhankelijke provinciale ambtenaar die opnieuw over hetzelfde dossier en identiek dezelfde aanvraag een advies moest afleveren, kwam tot een totaal ander advies dan vorige keer. Na lezing van een nota die door de Delhaize discreet was bezorgd aan de provincie, maar niet aan de omwonenden, vond de ambtenaar het deze keer allemaal positief, wel aanvaardbaar, goed onderbouwd. Van al haar argumenten van vorige keer waarmee ze de aanvraag onaanvaardbaar had genoemd, restte niets meer. Gunstig advies.
• De deputatie moest deze keer geen tijd maken om zelf het onderzoek over te doen, en bevestigde het gewillig gunstig advies van haar ambtenaar. De vergunning werd opnieuw goedgekeurd.
• Opnieuw gingen de omwonenden in beroep bij de Raad voor vergunningsbetwistingen. Maar met een gunstig advies van haar ambtenaar was er geen verstrengde  motivatieplicht meer voor de deputatie.
• De omwonenden namen contact met het schepencollege. Ze stelden voor om te stoppen met de juridische betwistingen als de parking aan het ontmoetingscentrum plaats maakt voor een groene of gemeenschapsbestemming,  parkeerders ook overdag op de Delhaizeparking mogen en de strook grond tussen Delhaize en ontmoetingscentrum een bestemming voor sociale woningen krijgt. Het schepencollege ziet daar wel wat in, de Delhaize niet.
• De Raad voor vergunningsbetwistingen komt op 13 januari 2022 tot een nieuwe beslissing. Ze ziet geen procedure fouten meer. De Raad  mag niet ten gronde beslissen of zelf een afweging maken  van voor- en tegenargumenten.  En verwierp het beroep. Daarmee blijft de toegekende vergunning om de Clabotshoeve af te breken en de parking uit te breiden helemaal overeind.  Tegen die beslissing is enkel nog cassatieberoep mogelijk bij de Raad van State. Dat moet verplicht met een advokaat en binnen de dertig dagen. De omwonenden zijn eraan voor hun moeite, tijd en de 200 euro rolrecht die ze moesten betalen.  De Delhaize krijgt geen tussenkomst in zijn proceskosten en draait op voor de eigen advokatenkosten en ingehuurde experten.
• Meer dan een verloor in deze affaire zijn geloofwaardigheid, goede trouw, zin voor rechtvaardigheid,  onafhankelijkheid en goed bestuur.