Sinds kort hebben we in Sint Joris Weert twee nieuwe wegwijzers. Waarmee het gemeentebestuur hier moedig de strijd aanvat om Wallonië te vervlaamsen:
En ook deze in de Kauwereelstraat steunt het offensief:
Amper twintig meter verder, maar dan over de taalgrens staat wel een franstalige wegwijzer. Wie de weg zoekt naar buurgemeente Grez-Doiceau hoeft daar gelukkig niet te weten dat sommigen “Grez-Doiceau” vertalen naar het obscure “Graven”. De naam Graven is zeer ongebruikelijk, en vindt u ook niet op de website van de gemeente Grez-Doiceau. En nauwelijks een handvol inwoners wist dat Graven de oudvlaamse benaming is voor Grez-Doiceau.
De franstalige wegwijzer staat 20 meter verder dan de nieuwe vervlaamste versie. Maar wel op Waalse grond. In de Rue de Weert Saint Georges van Grez-Doiceau. Een paar steenworpen van de kerk van Sint Joris Weert ligt nu eenmaal de gemeentegrens, de gewestgrens en de taalgrens.
achterdoechelen.be 
Ridder Raes van Graven of Rasse de Grez (1368-1450) was heer van Heverlee, Vaalbeek, Bertem, Blanden, Malève en Terbruggen. Hij had geen enkel communicatieprobleem in Heverlee (waar hij het vorige kasteel bouwde) want hij sprak Diets. Graven was de oorspronkelijke naam van het dorp Grez in het Nederfrankisch / Diets / Nederduits / Nederlands. Op het dorpsplein van Graven/Grez is er toevallig ook nog een bekende zaak van de familie Van Graeven.
Na de val ,van het Romeinse rijk ca. 500 werden de Gallo-Romeinse gebieden in onze streken ingepalmd door Salische Neder-Franken. In de loop van het afgelopen anderhalf millennium is de taalgrens Romaans / Germaans opnieuw langzaam naar het Noorden opgeschoven, tot ze in 1963 definitief werd vastgelegd.
Daardoor hebben al die oorspronkelijk Germaanse plaatsnamen in een brede strook in het Noorden van het huidige Henegouwen, Waals-Brabant en Luik door de praktijk van elke dag een Romaanse vertaling gekregen. Hetzelfde deed zich trouwens ook voor in Bonen, Artesië, Frans-Vlaanderen, Zuid-Luxemburg, Lotharingen en Elzas, maar dan eerder na militaire verovering en taaldwang.
Grappig daarbij is wel dat naam van de taal en het land van onze expanderende zuiderburen door de ironie van de geschiedenis nog steeds verwijst naar die Germaanse stam afkomstig uit het Frankenland, Eigenlijk spreken wij Fran(ki)s(ch) en onze zuiderburen Romaans 🙂
LikeLike
Er dient hier een kleine verbetering toegevoegd te worden. “Graven” is slechts de Nederlandstalige benaming voor het dorp “Grez” zelf. Het ander dorp “Doiceau” wordt door de oude lieden te Ottenburg op zijn Nederlands “Dutsel” geheten.
Andere Nederlandstalige benamingen, die vooral door de derde leeftijd te Ottenburg en te Weert (Dijle) gebezigd worden, zijn o.a.:
Archennes – Eerken (uitgesproken als: Eerkénen)
Basse-Wavre – Neerwaver (uitgesproken als: Neewover)
Bossut-Gottechain – Bossuit (uitgesproken als : Bossoit) – Gottekom
Dion – Dioen
Gastuche – Gasthuizen
Nodebais – Nodebeek
Pécrot – Pekrode (uitgesproken als: Pekrui)
Stadt – Stratenberg
Tourinnes la Grosse – Deurne (uitgesproken: als: Deurre)
Wez (bij Neten) – Waas
…
Ook aan Waalse kant , heeft men eigen benamingen om de naburig Vlaamse dorpen aan te duiden zoals het reeds vertoonde
“Weert-Saint-Georges” voor Sint-Joris-Weert ofte Weert (Dijle) waarbij Weert op zijn Waals als “Wèrt” wordt uitgesproken.
Bierbeek – Bierbais (uitgestorven)
Blanden – Blame (Waals)
Boutersem – Bôtèsėn’ (Waals)
Heverlee – Héverlé
Hoeilaart – Houlay (Frans), Holez (Waals)
Huldenberg – Houdebierges of Hottebierghes (uitgestorven)
Neervelp , Opvelp – Basse-Fleppe, Haute-Fleppe
Ottenburg – Ottembourg (Frans), Otèbortch (Waals)
Overijse – Isque (Frans), Yousque (Waals)
Sint-Agatha-Rode ofte Achtenrode – Rhode-Sainte-Agathe (Frans) of Roux (Waals)
…
Tweetalige benamingen aan de scheiding tussen het Nederlands en Waals taalgebied maar ook voor grote of bekende steden dieper in het binnenland is een volkomen gangbaar verschijnsel. Sommige van deze benamingen worden inderdaad niet veel meer gebruikt of zijn zelfs met uitsterven bedreigd. Daarom dient het gebruik van deze benamingen zowel aan Vlaamse als Waalse kant in de verf gezet worden. Zo niet, leidt dit tot taalverARMing!
Dus:
Alle borden in Vlaanderen richting Graven: “Graven” of “Graven-Dutsel” (niet: “Grez-Doiceau”)
Alle borden in het Walenland richt Weert (Dijle): “Weert-Saint-Georges” (niet: “Sint-Joris-Weert”)
De benaming “Bierreruisseau” uit vorig bericht is uiteraard een belachelijke woordspeling. De andere benamingen “Pekeren” en “Bélange” zijn mij volkomen onbekend. Het zijn wellicht eveneens woordspelingen…Bij dezen graag een bevestiging der echtheid van deze voorgaande benamingen.
Indien er nog zo’n streekgebonden tweetalige benamingen gebezigd worden, laat ze maar gerust weten.
Bij voorbaat dank
LikeLike
In st-agata-rode vind je ook een wegwijzer naar Eerken. Ik zou er voor alle zekerheid ook nog een naar Pekeren zetten, om de weg naar Pécrot te vinden. Ook moet het mogelijk zijn om vanuit Graven naar Bièrruisseau (Bierbeek) te rijden of naar Bélange (Blanden ?).
LikeGeliked door 1 persoon
Misschien geïnspireerd door het Arenbergjaar? Want die benaming dateert van die tijd en zelfs nog van daarvoor. Arm Vlaanderen…
LikeLike