We hadden het hier al over in een vorig artikel: de verzamelde oppositie had met veel argumenten één gezamenlijk agendapunt ingediend voor de gemeenteraad van december.  De vraag om de plannen om in Blanden de twee scholen te bouwen 50 dagen op pauze te zetten. En in die tijd eerst nog eens een grondige vergelijking te maken van de voor en nadelen van een vestiging in het leegstaand franciscanen -klooster in Vaalbeek. Zo een school – het zijn er twee, een kleuter en een lagere school – zet je nu eenmaal voor 50-60 jaar.

Dé vraag op de gemeenteraad van december 2025: bouwen we die nieuwe school voor Blanden op de huidige plaats of beter in het leegstaande klooster in Vaalbeek ?

Het budget

Voordien was er in de gemeenteraad al wat gehakketak geweest over het voorziene budget voor de bouw in Blanden. Mattias Bouckaert (Samen)  keek kritisch naar de geplande oppervlakte: die mikt op een school van 400 leerlingen, terwijl het leerlingenaantal de jongste jaren scherp daalde en momenteel op 294 leerlingen zit. Het dalend geboortecijfer in Blanden, 10 in 2024 (in 2019 was dat nog 26) , is ook al niet van aard om over enkele jaren een groei te verwachten.  En het subsidie-niveau zal rekening houden met het aantal leerlingen. Momenteel wordt er 4.180 m² school voorzien, heel wat meer dan de ongeveer 3.500 vierkante meter die Vlaanderen voorziet en subsidieert voor 300 leerlingen.

Katrien Timmermans (Club CD&V) betoogde dat er nog veel onzekerheden zijn over het budget: er is nog geen raming van de architect, er zijn nog veel onzekerheden over wat zal worden gesubsidieerd, over het aantal levensbeschouwelijke vakken waarvoor aparte klaslokalen nodig zijn, over wat al of niet zal afgebroken worden. Patrice Lemaitre (Pro OH) bevestigde dat het budget ruim bemeten was. Maar we hebben geen lessen te leren van de vorige meerderheid klonk het scherp: kijk maar naar de onderschatting van de kosten voor het voetballokaal van De Stormvogels en Den Bogaard. En ja hoor, de meerjarenbegroting werd alweer een levend document geheten: alles en nog wat kon nog worden bijgesteld. Het budget werd goedgekeurd met tegenstemmen van Samen en een onthouding van Red Oud Heverlee.

Het werd de keuze voor een forse verbouwing van de huidige school in Blanden op dezelfde plek.

Walk and don’t look back.

De bespreking over de keuze tussen La Foresta en Blanden  duurde liefst 45 minuten: burgemeester Clerckx (Club CD&V) nam ruim 25 minuten tijd voor zijn repliek. Niet gespeend van emotie, legde hij uit  waarom hij aanvankelijke voorstander was van een keuze voor het klooster. Maar nu volop voor de nieuwbouw op de huidige locatie ging.

Hij toonde begrip voor de vraag van Alexander Binon (Red Oud Heverlee) , maar was verbaasd dat deze vraag mee kwam vanuit de Samen-fractie die in de voorbije legislatuur samen met CD&V geleidelijk de keuze voor Blanden hadden gemaakt. Hij toonde documenten van het vorige schepencollege waar al vanaf 2019 vragen kwamen bij de optie voor het klooster in Vaalbeek. De toenmalige eigenaar had de bouw van dure exclusieve appartementen in het groen voor ogen: dat ging niet samen met dagelijks joelende kinderen op de buitenkoer. De piste om de lagere school daar onder te brengen werd toen al verlaten: het paste niet in de plannen van de toenmalige eigenaar.

Ja natuurlijk, zei burgemeester Clerckx, was hij zelf als voormalig leraar aanvankelijk ook gecharmeerd door het idee van een school in dat oude klooster. Het heeft wat Harry Potter allures om een school in het lokale Schweinstein te kunnen onderbrengen. Maar een oud gebouw als dat klooster had rationeel bekeken heel wat nadelen. Voor de isolatie was er een plan om met box-in-a-box oplossingen te werken: door binnen in de grote gebouwen en zalen kleinere lokalen met veel glaswerk  te bouwen en zo de geluid- en warmte-isolatie tot redelijke proporties te brengen.

Ook de optie om enkel nog de muzieksschool daar onder te brengen is destijds uitvoerig bekeken. Met zelfs eerste studies hoe je het geluid van een muzieksschool, met bijvoorbeeld een drumklas,  kon dempen voor bewoners in andere delen van het klooster. Maar ook de gecoro schoot die plannen af: de muzieksschool hoorde niet in dat bos.

Want een school hoort uiteindelijk in een dorp. We wilden de school niet wegstoppen. We wilden niet de keuze maken zoals (Theo Francken in)  Lubbeek deed: de dorpsschool verhuizen uit het dorpscentrum naar het midden van het kasteelpark  bij de kliniek van Pellenberg.

Ook de kleuterschool in de Lijsterstraat wordt gerenoveerd: twee gemeentescholen op een paar honderd meter van elkaar: niet zo ideaal, allerlei infrastructuur dubbel: refter, speelplaats, verwarming, leraarslokaal, toezicht,….

En die keuze hebben we samen gemaakt in de vorige meerderheid, benadrukte hij. Hij wees naar de verkiezingsfolder van Samen die het ook had over de school in Blanden. Bij de school in Blanden kunnen we de refter groter maken zodat die na schooltijden ook gebruikt kan worden als zaal voor verenigingen. Dat schept kansen. De verbouwing geeft de kans om Blanden een smoel te geven: nu word je niet blij als je Blanden binnenrijdt, stelde Bart Clerckx.

We hebben al 7 jaar geleden de keuze gemaakt, betoogde hij.  We  hebben twee jaar lang andere opties bekeken. 50 dagen uitstel zal geen nieuwe mogelijkheden opleveren. Hij vond het niet fair dat de oppositie nu de draagkracht van het nieuwe project ondermijnt met deze vraag tot uitstel. Dat zaait verdeeldheid en twijfel.  En dat na al de oefeningen en het overleg met ouders, leerlingen en leraars.

Alexander Binon ging in zijn repliek al evenzeer in op zijn emotionele verbondenheid met de school in Blanden, waar hijzelf naar school was geweest en zijn vader als architect mee had verbouwd. Dit is geen politiek spel, benadrukte hij. Er is nu een nieuwe eigenaar van het klooster in Vaalbeek, dat is een nieuw gegeven.  Het is niet onredelijk om die keuze nog eens grondig te overwegen, in alle sereniteit, in alle openheid, en het project daarom kort on  hold zetten.

Waarop Bart Clerckx ontkende dat er door de nieuwe eigenaar overleg zou zijn geweest met het schepencollege  over de lokatie van een school. Die eigenaar is een keer kennis komen maken, de optie van een school is daarbij niet besproken. De discussie kabbelde verder. Mattias Bouckaert vond dat de meerderheid in een tunnelvisie zat, en geen andere scenario’s wou bekijken. Het mocht niet baten: burgemeester Clerckx stelde dat ze in 2027 de bouw willen aanbesteden. Nu gaan zeggen dat we 50 dagen gaan twijfelen is  onverantwoord, vond hij. Ook al was ik zelf ooit de keuze voor La Foresta genegen.

Hoeft het nog geschreven: meerderheid tegen oppositie werd de vraag om een 50 dagen pauze en een heroverweging van de keuze tussen La Foresta en Blanden verworpen.

Naschrift.

Oud Heverlee heeft ongetwijfeld de mooiste en pas genoveerde dorpskern. In Haasrode valt er ook wat van te maken, ook al is het grasveld met het Mariabeeld niet meteen Vlaanderens mooiste. In Sint Joris Weert werd de kans op een mooie dorpskern jaren geleden al grondig verknoeid toen de schapenweide naast de kerk plaats moest maken voor hoge appartementen. En ook al veel eerder toen de NMBS  de spoorlijn dwars door het dorp trok, brutaal tussen kerk en pastorie.

Maar Blanden: dat is zelfs geen dorp. Dat zijn wat straten links en rechts van de expressweg. Geen dorpskern, eigenlijk maar het voorgeborchte van Haasrode. Een kerk in een zijstraat, een woonzorgcentrum in het midden van nergens. Geen winkel, geen café, een apotheek aan de overkant van de expressweg.  Waar de cafetaria van het woonzorgcentrum het best bezochte dorpscafé is geworden. 

We herinneren ons nog de discussie met en onder Blandenaren in de gecoro bij het structuurplan over Hoog en Laag Blanden. En hun onderlinge verdeeldheid over waar het ene dan wel begon en het andere eindigde. Of hun lyrische  opmerkingen  over de charme van De Linde, de feestzaal van destijds. Allicht goed voor romantische herinneringen aan zweterige dansavonden. Maar charme, een absoluut te conserveren gebouw ?  Kom nou. Maar die van Blanne, hebben wel een Blanne-gevoel. Nergens meer bloeiende verenigingen: Chiro Blanden, KVLV Blanden al langer Ferm Meerdaal,  Samana Blanden,  Viva Blanne, OKRA Blanden. En dan heb je Neos nog en de Heemkundige Kring. Blanden dat is geen dorp, ’t is een gevoel, ’t zit daar ergens tussen hun oren, en het doet kennelijk deugd.

Een mens wordt inderdaad niet vrolijk als je Blanden binnenrijdt, zoals de burgemeester zei. Voorbij de lichten van de expressweg met een groot appartementsblok uitkijkend over die expressweg.  Een vrachtwagenbedrijf, een gewezen wasserij, een schoolgebouw uit de jaren stillekens, de vergane glorie van zaal De Linde, de inrit van een containerpark, een goed boerende wijnhandel. Meteen ook wat appartementen van drie bouwlagen: zo zien nieuwkomers meteen dat elke vierkante meter hier moet opbrengen.  Rendement boven goede ruimtelijke ordening.  Wie een praatje wil slaan aan de schoolpoort wordt omvergereden, zei er een in de gemeenteraad.

Hoe geef je daar een andere smoel aan ?  Eerst de school afbreken en heropbouwen , en dan uitzoeken wat we doen met de rest van de site. In plaats van eerst na te  denken over wat we van die site willen maken. Een visie op het geheel, met daarin een school.  Want op termijn verhuist het containerpark: een grote ruimte om te vullen.  

Frank Gehry is dood. Een nieuw Guggenheim is wellicht geen optie.