In het Nieuwsblad commentarieert Mieke Schauvliege (Groen) vandaag de gegevens die ze vastkreeg na haar parlementaire vraag over PFAS in ons drinkwater.  

 “En  wat blijkt: het aantal overschrijdingen van de gezondheidsnorm voor PFAS in Vlaams drinkwater is sterk gestegen: van 16 procent in 2023 naar 25 procent in 2024. “Bij één op de vier metingen aan de kraan ligt de PFAS-waarde boven de norm”, zegt Mieke Schauvliege van oppositiepartij Groen. Zij vroeg de cijfers op bij Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (CD&V). Ook opvallend: slechts negen drinkwatercentra zijn goed voor bijna driekwart van alle overschrijdingen. Het gaat om Harelbeke, Maasmechelen, Duffel, Halle, Oud-Heverlee, Ranst, Jabbeke, Mechelen en Zele. Er blijft dus geen enkele provincie volledig buiten schot.”

Bij 6 vaststellingen in 2024 bevatte het drinkwater van het waterproductiecentrum Haasrode teveel PFAS in vergelijking met de Europese gezondheidsnorm

De toxicologe Greet Schoeters van de Universiteit Antwerpen vult aan : PFAS hebben niet meteen fatale gevolgen. “Maar ze kunnen wel de lever, het afweersysteem en het voortplantingsstelsel aantasten,” zegt toxicoloog Greet Schoeters (UAntwerpen). “Vooral bij kleine kinderen en baby’s is aangetoond dat ze sneller ziek worden wanneer ze te hoge doses binnenkrijgen. Zij drinken in verhouding veel meer kraantjeswater per kilo lichaamsgewicht dan volwassenen. Daarom moeten we met die groep extra voorzichtig zijn.” Schoeters raadt daarom aan om voortaan geen kraantjeswater te gebruiken voor flessenvoeding voor baby’s. “Baby’s en kleine kinderen drinken best bronwater”, is haar advies.

Maar minister Brouns spreekt dat weer tegen: “elke Vlaming kan met een gerust hart water van de kraan drinken” heet het.

En dan volgt weer een discussie over de norm waaraan drinkwater moet voldoen: hoeveel PFAS mag er in ons drinkwater zitten.  De wettelijke norm, een Europese norm van 100 nanogram per liter voor de som van 20 PFAS substanties) , wordt niet overschreden. Maar de gezondheidsnorm die de bevoegde Europese experten voorstellen, de European Food Safety Authority (EFSA), ligt 25 keer lager dan de Vlaamse norm (4 nanogram per liter voor de som van de 4 meest zorgwekkende PFAS vormen) .  

Het is typerend voor wel meer discussies op Europees en nationaal niveau: wetenschappers adviseren een bepaalde norm voor gevaarlijke producten. Politici en allerhande lobbygroepen van producenten en gebruikers discussiëren  vervolgens over “mag het wat meer zijn “. En dan volgt doorgaans een slappere norm dan door wetenschappers voorgesteld. Die dan na een aantal jaren weer wat wordt verstrengd. De geschiedenis van de reglementering van kankerverwekkende stoffen op het werk is een schoolvoorbeeld terzake.

Wie googelt over “Schauvliege Vlaams parlement pfas drinkwater” vindt meteen een hele reeks verslagen van discussies in het parlement waarbij minister Brouns door Groen, maar soms ook door coalitiegenoten N-VA en Vooruit wordt aangepakt over zijn weinig kordate aanpak van de PFAS verontreiniging.

In Oud Heverlee

Terug naar Oud Heverlee. Op 7oktober 2025 stelde Mieke Schauvliege een schriftelijke vraag aan Minister Brouns over de overschrijding van de wettelijke  PFAS norm in drinkwater: de 100 nanogram voor de som en de 500 nanogram voor alle PFAS. Waar en hoe dikwijls werd die norm overschreden. En hoe zat dat voor de streefwaarde norm, de gezondheidsnorm van de EFSA ?

Vraag en antwoord vindt u hier: https://www.vlaamsparlement.be/nl/parlementaire-documenten/schriftelijke-vragen/1949248 .De minister antwoordt dat er voor de wettelijke norm nergens een overschrijding was. Wel werd één keer bij een test aan de kraan van een gebruiker  een overschrijding gevonden, maar dat kon nadien niet worden bevestigd.  Voor wat de gezondheidsnorm betreft waren er wel overschrijdingen in 2023 en 2024, zowel bij staalnames in waterproductiecentra als bij klanten.  

In de lijst van 101 waterproductiecentra wordt het WPC HAC vermeld, de afkorting voor het waterproductiecentrum Haasrode. Daar werd in 2023 4 keer en in 2024 6 keer een overschrijding van de gezondheidsnorm vastgesteld. In 80 van de 101 centra werd in 2024 geen enkele overschrijding vastgesteld.

Haasrode telt daarmee op 4 na het hoogste aantal overschrijdingen van de PFAS-norm van de 101 waterproductiecentra.  De minister maakt ook melding van maatregelen van De Watergroep om de situatie aan te pakken:

WPC HAC: De meest verontreinigde putten zijn afgeschakeld, maar dit leverde onvoldoende resultaat op. Er wordt onderzocht of bijkomende zuiveringsstappen nodig zijn, zoals behandeling van verontreinigde deelstromen, menging met andere bronnen of het aanboren van nieuwe grondwaterbronnen. Deze maatregelen zijn opgenomen in het tariefplan.”

Canivet

In de waterwinning aan Abdij van’t Park kon men de PFAS-verontreiniging vaststellen. Veroorzaakt door het 2 km verder gelegen Canivet-stort in Haasrode en een historische brandweertussenkomst bij een chemisch bedrijf op het industrieterrein van Haasrode

We schetsten in eerdere artikels hier al de perikelen met de PFAS vervuiling van de waterwinning in Abdij van ’t Park door het Canivet stort in Haasrode.  En er was ook eerder al de overschrijding  van de norm voor een verboden fungicide in ons kraantjeswater in Sint Joris Weert.  Minister Demir was zo vriendelijk om in alle stilte, tegen haar administratie in, het Canivet stort vrij te stellen van een grondig onderzoek en sanering van de PFAS verontreiniging.

En bij het artikel hierover in het gemeentelijk informatieblad van mei/juni 2025 , nà de vaststellingen in Haasrode, verscheen opnieuw de gebruikelijke toevoeging: “Het drinkwater dat de Watergroep vanuit haar waterproductiecentrum HAC in Haasrode levert, beantwoordt ruimschoots aan de toekomstige drinkwaternorm op het vlak van PFAS. Daarom zijn geen beperkende maatregelen nodig voor het gebruik van drinkwater in Leuven en Oud Heverlee. Zowel de Watergroep als Toezicht Drinkwater (Vlaams milieumaatschappij) volgende kwaliteitsnormen nauwgezet op. “

In de gemeenteraad van november was door Samen (Jos Rutten) en Alexander Binon (Red Oud Heverlee) een punt over de opvolging van het Canivet stort op de agenda gezet. Tom Teck moest antwoorden dat het beschrijvend bodemonderzoek voor de andere stoffen dan PFAS  en een contact herbicide nog niet werd afgeleverd, ook al moest dat al tegen 15 januari 2025. OVAM had in juni 2025 daarover een brief gestuurd, en ze zouden hen opnieuw aansporen. Als de stortbaas niet reageert zou dat leiden tot een “handhavingstraject”.  Op de vraag van Alexander Binon wat dat “handhavingstraject” inhield moest Tom Teck het antwoord schuldig blijven. Op het overleg van 3 november met OVAM en de gemeentebesturen werd de 3de fase aangekondigd, waarvoor OVAM boringen tot 35 meter diep zal uitvoeren. Binnen 6 maand volgt een nieuw overleg.